De Wwft verplicht instellingen om ongebruikelijke transacties te melden bij de Financial Intelligence Unit (FIU-Nederland). In dit artikel lees je wat de meldplicht precies inhoudt, hoe je objectieve en subjectieve indicatoren toepast, en hoe je meldingen verantwoord beoordeelt en vastlegt.
Meldplicht: een wettelijke plicht, geen vrije keuze
Als instelling die onder de Wwft valt — zoals alle accountantskantoren — ben je verplicht om ongebruikelijke transacties te melden bij de FIU-Nederland.
Deze meldplicht geldt niet alleen bij bewezen witwassen of fraude, maar al bij een redelijk vermoeden of wanneer een transactie voldoet aan een objectieve indicator.
Meldplicht is geen verdenking. Je meldt geen schuld, maar een ongebruikelijk patroon dat mogelijk verband houdt met witwassen of terrorismefinanciering.
Wat is een ongebruikelijke transactie?
Een transactie is ongebruikelijk als deze:
- voldoet aan een objectieve indicator, of
- op grond van omstandigheden subjectief ongebruikelijk wordt geacht.
- Objectieve indicatoren
Deze indicatoren zijn gebaseerd op wettelijke drempels of vastgestelde kenmerken. Voorbeelden:
| Situatie | Meldplicht? |
| Contante betaling van meer dan € 10.000 (2025) | Ja — objectief |
| Transactie met een land dat op de sanctielijst staat | Ja — objectief |
| Wisseltransactie of storting boven grensbedrag | Ja — objectief |
Zodra aan een objectieve indicator is voldaan, moet je melden. Er is geen ruimte voor persoonlijke afwegingen of meningen. Objectieve indicatoren zijn voor elke wwft-plichtige instelling anders. Deze vind je in de bijlage van het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018.
- Subjectieve indicatoren
Je meldt ook als je redelijkerwijs vermoedt dat een transactie verband houdt met witwassen of terrorismefinanciering.
Voorbeelden:
- Klant vraagt om afwijkende constructies zonder duidelijke reden.
- Transactie past niet bij het profiel van de klant.
- Onverklaarbare derde partijen zijn betrokken.
- Je gevoel zegt: “hier klopt iets niet” en je kunt het niet (onderbouwd) wegredeneren.
De subjectieve indicator vereist professionele oordeelsvorming. Het is dan ook belangrijk om je beslissing goed te onderbouwen en vast te leggen.
Voorbeeld: subjectieve melding bij accountant
Situatie:
Een klant vraagt om een verklaring bij een lening tussen familieleden. De bedragen zijn ongebruikelijk hoog en herkomst is vaag. Er is geen duidelijke zakelijk motief.
Acties:
- Dossierverantwoordelijke signaleert afwijking.
- Overleg met compliance: risico op verhulling van vermogen.
- Melding wordt gedaan bij FIU.
- Cliënt wordt niet geïnformeerd over melding.
- Dossier wordt vastgelegd inclusief onderbouwing en FIU-registratie.
Andere voorbeelden uit de praktijk
Onderstaande situaties (niet-limitatief) zijn veelvoorkomend bij Wwft-plichtige instellingen en leiden regelmatig tot meldingen.
Situatie 1: Edelmetaalhandelaar ontvangt €14.000 in contanten
→ Valt onder objectieve indicator. Moet altijd gemeld worden, ook als het van een vaste klant komt.
Situatie 2: Zakelijke klant met bekende herkomst stuurt €25.000 naar tussenrekening in Panama
→ Geen objectieve indicator, maar vanwege land, constructie en onduidelijk doel is melding op basis van subjectieve indicator zeer verdedigbaar.
Situatie 3: Klant splitst contante betalingen in 3 delen van €4.000 binnen 5 dagen
→ Samen overschrijden ze €10.000. Dit heet ‘smurfing’ of ‘structuring’ en valt alsnog onder objectieve indicator.
Situatie 4: Financieel adviseur ontvangt betaling voor dienst van derde partij zonder duidelijke uitleg
→ Subjectieve indicator. Context en onduidelijkheid maken dit ongebruikelijk.
Situatie 5: Klant betaalt plotseling vanuit buitenlandse crypto-wallet
→ Als het buiten het gebruikelijke patroon valt of herkomst onduidelijk is, melden op basis van subjectieve indicator.
Wie is verantwoordelijk voor melden?
De meldplicht ligt bij de instelling en niet bij een individuele medewerker. Maar in de praktijk ligt de uitvoering vaak bij:
- de compliance officer of kwaliteitsbepaler,
- de vaktechnisch eindverantwoordelijke,
- of de meldingsverantwoordelijke binnen je team.
Belangrijk: medewerkers moeten signalen herkennen en intern melden. De instelling beslist of en hoe het extern gemeld wordt.
Hoe zit het met geheimhoudingsplicht?
De Wwft doorbreekt de normale geheimhoudingsplicht. Je mag – en móet – melden bij de FIU, zonder je cliënt daarover te informeren.
Tipping off is verboden. Je mag niet laten doorschemeren dat er een melding is gedaan of wordt overwogen. Ook niet impliciet.
Hoe leg je het proces vast?
Een goede meldstructuur bevat:
- Intern signaleren (door medewerkers),
- Interne beoordeling (door compliance of verantwoordelijke),
- Externe melding (bij de FIU via het meldportaal),
- Dossiervorming: onderbouwing, tijdstip, acties.
Zorg voor een logboek of meldregister. Dit mag digitaal of op papier, zolang het traceerbaar en actueel is.
Wat gebeurt er ná een melding?
Een melding bij de FIU-Nederland:
- hoeft niet te worden teruggekoppeld aan de melder,
- is juridisch afgeschermd: je hebt een melding gedaan, geen beschuldiging,
- wordt geanalyseerd samen met andere meldingen (dat kan maanden duren),
- meestal volgt een terugkoppeling als een transactie verdacht is verklaard,
- kan leiden tot een opsporingsonderzoek, maar meestal hoor je daar niets meer van.
Koppeling met SIRA en compliance
- De meldplicht is een kernmaatregel in je SIRA (hoe herken je risico’s, hoe anticipeer je?). De kwaliteit en de effectiviteit van de meldinrichting dient te worden beoordeeld.
- In je compliance plan hoort dus ook een meldprocedure, signaleringsinstructie en reviewproces thuis.
- Via de PDCA-cyclus koppel je meldingen terug aan risicobeoordeling, beleid en training. Dit is tevens onderdeel van SKM 1 routines.
Veelgestelde vragen
Wat als ik twijfel of iets meldingswaardig is?
Bij twijfel: melden. De drempel is laag. Je hoeft geen bewijs te hebben — een vermoeden of onverklaarbaar patroon is genoeg.
Krijg ik terugkoppeling van de FIU?
In principe niet. De FIU doet geen uitspraak over de inhoud van je melding. Meldingen kunnen worden geanalyseerd in combinatie met andere informatie, soms zonder dat jij daarvan hoort.
Wat gebeurt er als ik ten onrechte níet meld?
Dat kan leiden tot sancties, bestuursrechtelijke maatregelen of tuchtrecht. Zeker bij objectieve indicatoren is het nalaten van melden een ernstig verzuim.
Verder lezen
- De audit van de SIRA: hoe toets je de opzet, werking en effectiviteit?
- Signaleringsstructuur onder de SIRA: van herkenning naar opvolging
- Wat is een SIRA? Zo leg je een stevig fundament onder je risicobeheersing
Assurvia helpt je meldplicht en meldstructuur versterken
Van signaleringsprotocollen tot meldregistratie en training: wij helpen instellingen om meldprocessen onder de Wwft te versterken — begrijpelijk, werkbaar en toetsbaar.
Meer weten? Mail ons via info@assurvia.com of bekijk onze kennisbank
