De kwaliteitsbepaler (ook wel vaktechnisch eindverantwoordelijke) speelt een cruciale rol binnen het stelsel van kwaliteitsmaatregelen. In dit artikel lees je hoe deze functie past binnen ISQM 1 / SKM 1 NL, wat de verantwoordelijkheden zijn, en hoe je positie, mandaat en samenwerking goed inricht.
Meer dan vaktechnische autoriteit
In veel kantoren is de kwaliteitsbepaler dé inhoudelijke vraagbaak en eindverantwoordelijke voor kwaliteit. Maar met de komst van ISQM 1 (en het Nederlandse SKM 1) krijgt de rol meer structuur, verplichtingen en impact.
Waar voorheen de vaktechniek vooral op dossierniveau werd ingezet (bijvoorbeeld bij complexe posten of dossierreviews), vraagt ISQM 1 om een functionaris die verbindt, toetst en richting geeft op organisatieniveau.
De kwaliteitsbepaler is dus niet alleen een inhoudelijk sterke accountant, maar ook een bewaker van het kwaliteitsstelsel als geheel.
Wat is de rol van de kwaliteitsbepaler volgens ISQM 1?
ISQM 1 benoemt de rol niet expliciet als “kwaliteitsbepaler”, maar schrijft wel voor dat er binnen het stelsel:
- vaktechnische expertise beschikbaar is,
- verantwoordelijkheden voor de kwaliteit van opdrachten en het stelsel zijn toegewezen,
- en besluiten over kwaliteitsmaatregelen, dossiervraagstukken en risico-inschattingen op niveau worden genomen.
In het Nederlandse stelsel (SKM 1) is dat doorgaans de rol van de kwaliteitsbepaler of vaktechnisch eindverantwoordelijke (VEV).
De kernverantwoordelijkheden in de praktijk
| Verantwoordelijkheid | Wat het betekent in de praktijk |
| Vaktechnische besluitvorming | Eindbeslissingen nemen bij interpretatiekwesties, uitzonderingen en risico’s. |
| Beoordeling van kwaliteitssignalen | Meedenken over bevindingen uit monitoring, incidenten of klachten. |
| Advisering over beleid en instructies | Toetsen en ontwikkelen van werkprogramma’s, formats en procesinrichting. |
| Deelname aan de jaarlijkse evaluatie van het SKM | Helpen bepalen of het stelsel nog ‘werkt’ en waar bijsturing nodig is. |
| Coördinatie van begeleiding en coaching | Betrokken bij opleidingsbehoefte en intervisie op vaktechnisch gebied. |
Hoewel het bestuur verantwoordelijk is van het kwaliteitsbeleid, legt de kwaliteitsbepaler verantwoording af over de werking van het stelsel, de uitgevoerde werkzaamheden en bevindingen. De kwaliteitsbepaler is dus niet alleen een laatste redmiddel bij dossiervragen, het is een actieve rol binnen governance, beleid, toetsing én praktijkbegeleiding.
Wat zijn de eisen aan de kwaliteitsbepaler?
Hoewel de precieze invulling per kantoor verschilt, gelden onder ISQM 1 / SKM 1 NL de volgende uitgangspunten:
- Deskundigheid: actuele vaktechnische kennis, relevante kennis en ervaring met assuranceopdrachten (controle praktijk).
- Onafhankelijkheid: in staat om ‘nee’ te zeggen, ook als dat commercieel nadelig uitpakt.
- Mandaat: bevoegd om knopen door te hakken in dossiers, beleid of stelselkeuzes.
- Toegankelijkheid: aanspreekbaar voor teamleden, proactieve rol in kwaliteitsbevordering.
In grotere kantoren is dit vaak een partner of senior manager; in kleinere kantoren is het vaak de (mede)eigenaar met vaktechnisch profiel.
Hoe verhoudt de kwaliteitsbepaler zich tot andere rollen?
Versus de compliance officer
De compliance officer toetst het stelsel en signaleert tekortkomingen die deze bespreekbaar maakt bij de kwalteitsbepaler. De kwaliteitsbepaler stuurt op inhoud en neemt vaktechnisch besluiten. Bij voorkeur werken ze nauw samen, maar wel met gescheiden verantwoordelijkheden.
Versus het bestuur of de kantoorleiding
De kantoorleiding is eindverantwoordelijk voor het SKM. De kwaliteitsbepaler adviseert, beslist en draagt vaktechnisch bij aan de uitvoering daarvan.
Versus de opdrachtverantwoordelijke
De opdrachtverantwoordelijke is verantwoordelijk voor één opdracht. De kwaliteitsbepaler overziet het geheel, bewaakt het kader en ondersteunt bij complexe of principiële situaties.
Veelgestelde vragen
Moet ik formeel vastleggen wie de kwaliteitsbepaler is?
Ja. ISQM 1 vereist dat verantwoordelijkheden binnen het SKM zijn toegewezen en gedocumenteerd. Dat geldt ook voor vaktechnische functies zoals de kwaliteitsbepaler.
Mag ik deze rol combineren met andere functies?
Ja, zolang je de rollen logisch combineert en eventuele belangenconflicten beheersbaar zijn. In kleine kantoren is de kwaliteitsbepaler vaak ook de compliance officer of partner. Het is belangrijk dat de toetsende rollen gescheiden worden uitgevoerd.
Moet een kwaliteitsbepaler alle dossiers reviewen?
Nee. Maar bij risicovolle of principiële opdrachten wordt wél verwacht dat de kwaliteitsbepaler betrokken is. Bijvoorbeeld bij complexe waarderingen, frauderisico’s of continuïteitsvragen.
Voorbeeld: rolverdeling in praktijk
| Situatie | Rol van kwaliteitsbepaler |
| Nieuwe klant met buitenlandse structuur | Beoordeelt of klantstructuur passend is bij beleid |
| Monitoring wijst op structurele dossierfouten | Analyseert oorzaak en adviseert over aanpassing formats |
| Medewerker twijfelt over materialiteit | Geeft vaktechnische richting en onderbouwing |
| Evaluatie van kwaliteitsdoelstellingen | Bepaalt of doelen nog aansluiten op risico’s en praktijk |
Verder lezen
- De rol van de compliance officer binnen ISQM 1 (SKM 1 NL) en het stelsel van kwaliteitsmaatregelen
- Kwaliteitsdoelstellingen formuleren onder ISQM 1 (SKM 1 NL): dit zijn de succesfactoren
- Monitoring en evaluatie onder ISQM 1 (SKM 1 NL): van controle-instrument naar leermiddel
Assurvia helpt je om de rol van kwaliteitsbepaler professioneel invullen
Wij ondersteunen kantoren bij het structureren van vaktechnische besluitvorming binnen het SKM. Van functiebeschrijving tot overlegstructuur, van coaching tot toetsing en afgestemd op je praktijk en omvang.
Meer weten? Mail ons via info@assurvia.com of bekijk onze kennisbank voor gerelateerde artikelen.
